AUTOREFERENCYJNOŚĆ W SZTUCE: METAJĘZYK, PERSYFLAŻ, TECHNIKA
25.05.2020 - 26.05.2020 - Toruń
Katedra Historii Sztuki XX wieku w Europie Środkowej i na Emigracji
87-100 Toruń, ul. Bojarskiego 1
(+48) 56 611 37 67; (+48) 56 611 23 87
prof. dr hab. Jan Wiktor Sienkiewicz
e-mail: janwikt1@yahoo.it
prof. dr hab. Irena Dżurkowa-Kossowska
e-mail: irena.kossowska@gmail.com
dr Magdalenia Maciudzińska-Kamczycka
e-mail: magabi2@interia.pl
telefon: (56) 611 68 64
dr Emilia Ziółkowska-Ganc
e-mail: emiliazet@o2.pl
telefon: (56) 611 48 64
dr Ewa Doleżyńska-Sewerniak
e-mail: ewokado@poczta.onet.pl
telefon: 506 177 494
Tematyka konferencji koncentruje się na pojęciu „autoreferencyjności” odniesionym do sztuk wizualnych bez ograniczeń czasowych i przestrzennych. Intryguje nas „mowa sztuki o sztuce”, metakomentarz o idiosynkratycznych cechach języka (audio)wizualnego wpisany w artystyczną formę, niezależnie od epoki i geokulturowego usytuowania. Chcemy poddać namysłowi i analizie różne sposoby odczytania i interpretacji dyskursywnej kategorii autorefleksji zarówno w teorii i krytyce artystycznej jak i w twórczej praktyce. Zajmować nas będą nie tylko różne idiomy modernizmu, mającego z definicji charakter autoreferencyjny. Modernizm, jak wskazuje wielu autorów, jest pojęciem niedookreślonym, rozmaicie rozumianym, a zarazem bardzo szeroko stosowanym i odnoszonym do wielu różnych, niekiedy ze sobą konkurujących bądź wzajemnie się kontestujących nurtów i zjawisk artystycznych XX w. – fowizmu, ekspresjonizmu, kubizmu, orfizmu, abstrakcji, minimalizmu i konceptualizmu – by wymienić tylko kilka najważniejszych trendów. W odniesieniu do modernizmu, akcentującego swą specyficzną składnię, język i fizykalność artystycznych obiektów, implikującego ciągłą analizę, puryfikację i redukcję własnych środków wyrazu, interesują nas przede wszystkim case studies – materiały dotychczas nieopracowane, rozszerzające znacząco dotychczasową egzemplifikację nurtu. Sięgnijmy po inne przykłady stosowania metajęzyka w dziejach sztuki XX w. – w nowym klasycyzmie i neorealizmie lat 20. i 30., w transawangardzie i postmodernizmie począwszy od lat 60. To nurty podejmujące radykalną krytykę autoreferencyjności i apologii postępu w modernizmie, kultywujące tradycję i adaptujące konwencje przedstawieniowe dawnych epok do współczesnych celów – komentowania, afirmowania bądź piętnowania realiów życia społecznego, polityki i ekonomii, czy też snucia refleksji nad kondycją ludzką w zmienionym przez wojenne kataklizmy świecie. „Cytowanie” dzieł dawnych mistrzów, po to by zaznaczyć zakorzenienie w tradycji, a zarazem dystans, niekiedy ironiczny, wobec niej uzyskany, stworzyło poetykę persyflażu, znamienną dla twórców pittura metafisica, Neue Sachlichkeit i realizmu magicznego. Pastisz, parafraza i persyflaż to słowa klucze dla neoklasycystów i neorealistów lat 20. i 30. „Cytowanie” rozpoznawalnych dzieł sztuki to także wyróżnik strategii dwudziestowiecznych transawangardystów i postmodernistów poddających dekonstrukcji kulturowe mity i kanony, żonglujących arbitralnie okruchami tradycji. Postawa eklektyzmu i synkretyzmu stanowiła przejaw swoistej autorefleksji – odmiennej od modernistycznej, lecz aktualizującej elementy własnej genealogii, a więc snującej refleksję nad własną naturą i kondycją. Zachęcamy historiografów sztuki, kulturoznawców, filozofów kultury, krytyków sztuki, filmoznawców, artystów i konserwatorów do podjęcia wyżej nakreślonej tematyki i odniesienia się do uszczegółowionych poniżej problemów bądź do zaproponowania zbliżonych tropów tematycznych: - metajęzyk w dziełach sztuki średniowiecza - sztuka nowożytna o „sobie samej” - modernizm, antymodernizm i postmodernizm – zbliżenia, konfrontacje i antynomie - architektura jako forma pamięci – reinterpretacje dawnych prototypów - autoreferencyjność w sztuce jako próba stworzenia modelu nowego społeczeństwa - autoreferencyjność w sztuce jako narzędzie narodowej autoafirmacji - laboratorium metajęzyka w sztuce nowych mediów - strategie autoreferencyjne w przestrzeni wystawienniczej – galeryjnej i muzealnej - stosowanie materiałów i technik specyficznych dla sztuki minionych epok - imitacje dawnych technik za pomocą nowych materiałów i narzędzi Propozycje tematów referatów wraz z jednostronicowymi abstraktami prosimy zgłaszać pocztą elektroniczną na adres: autoreferncyjnsc@onet.pl – do dnia 10 kwietnia 2020 roku. Opłata konferencyjna wynosi 350 zł. Potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia oraz dalsze informacje organizacyjne zostaną przesłane do 30 kwietnia 2020 roku. Teksty zostaną opublikowane po pozytywnej opinii redaktorów i recenzentów.