Rok Jubileuszy UMK
Solidarni z Ukrainą - ми з Вами

Profesor Ernst Frideryk Konrad Koerner

Profesor Ernst Frideryk Konrad Koerner Fot. Andrzej Romański

Profesor Ernst Frideryk Konrad Koerner urodził się w roku 1939 w Mlewcu k. Torunia. Posiada polskie świadectwo urodzenia i choć jako dziecko władał biegle językiem polskim, to fakt, że jego rodzina, niesiona kolejami losu, znalazła się w Niemczech, nie pozwolił mu na utrzymanie polszczyzny.

Historia obecności rodziny Profesora w Toruniu i okolicach sięga początku XVIII wieku. Jego przodkowie byli kupcami i urzędnikami publicznymi. Pradziadek Profesora, Theodor Eduard Koerner, prawnik, od 1842 roku przez 30 lat piastował – będąc wybierany na kolejne kadencje – stanowisko burmistrza Torunia. Za jego czasów postawiono w Toruniu pomnik Mikołaja Kopernika. Po roku 1919 rodzina Profesora wybrała obywatelstwo polskie, a jego ojciec służył w polskiej kawalerii.

Profesor E. F. K. Koerner studiował w Getyndze, Berlinie i Edynburgu, kończąc studia magisterskie w Giessen. Stopień doktora uzyskał w 1971 roku na uniwersytecie Simona Frasera w Vancouver. Jego doktorat doczekał się publikacji, a w późniejszym okresie przekładów na języki hiszpański, japoński i węgierski.

Po 25 latach owocnej, naznaczonej licznymi sukcesami pracy na Uniwersytecie w Ottawie, Profesor przeszedł na emeryturę i przeniósł się do Berlina, gdzie jest związany z Zentrum für Allgemeine Sprachwissenschaft. Od roku 1973 pozostaje jedną z głównych postaci reprezentujących swoim autorytetem najpoważniejszą w świecie językoznawczym oficynę wydawniczą Johna Benjaminsa w Amsterdamie.

Profesor E. F. K. Koerner jest twórcą odrębnego działu nauki o języku – historiografii językoznawstwa. Jest inicjatorem i redaktorem wielu czasopism, a także kilku serii monograficznych odzwierciedlających rozliczne dokonania w zakresie tej dyscypliny. We wspomnianych seriach ukazało się ponad 500 tomów. Profesor jest też autorem 15 książek i niezliczonych artykułów. Między innymi jest współredaktorem trzytomowej historii językoznawstwa – zawierającej szczegółowe i wysoce kompetentne opracowania w zakresie kierunków i rozwoju myśli językoznawczej, obejmujące przestrzeń historyczną i kulturową od Sumerów po czasy współczesne. Dorobek akademicki profesora E. F. K. Koernera jest tak olbrzymi, że sam opis bibliograficzny zajmuje 120 stron za okres jego działalności w latach 1968–1999, a po roku 1999 – 42 strony.

Ukazujące się pod jego redakcją przedruki, tłumaczenia i opracowania rozpowszechniają i zachowują dla potomności ogromny dorobek myśli językoznawczej w rozlicznych seriach wydawniczych i czasopismach, szczególnie we wspomnianej renomowanej oficynie Johna Benjaminsa. Sprawiło to, że jego działalność zasłużyła na miano „Koernerowskiej rewolucji”.

Od początku swojej kariery profesor E. F. K. Koerner był gorliwym propagatorem osiągnięć polskiej myśli językoznawczej. Wprowadził do świata językoznawczego prace wybitnych językoznawców polskich XIX wieku – Jana Baudouina de Courtenay i Mikołaja Kruszewskiego – językoznawców, których dokonania stanowiły wzorzec i źródło inspiracji dla rozwoju strukturalizmu, jednej z najważniejszych pozycji teoretycznych językoznawstwa światowego XX wieku. Z jego inicjatywy ich prace zostały przetłumaczone na kilka języków, a hasło jego autorstwa o Mikołaju Kruszewskim znalazło swoje miejsce w angielskojęzycznym wydawnictwie wielotomowym – Encyklopedia Britannica. Profesor był inicjatorem i współredaktorem dwóch obszernych monografii zawierających zbiory artykułów poświęconych historii myśli językoznawczej w Polsce. Opublikowane w języku angielskim stanowią kanoniczną konstelację odniesień do językoznawstwa światowego. W redakcji tychże, pod kierunkiem profesora Aleksandra Szwedka, brała udział Katedra Filologii Angielskiej UMK.

W trakcie swojej imponującej kariery Profesor wykładał w wielu krajach świata na kilku kontynentach. Wygłosił 225 referatów na konferencjach. Jest doktorem honoris causa Uniwersytetów w Petersburgu, Sofii i Edynburgu.

Na potrzeby Uniwersytetu Mikołaja Kopernika – w roku 2000 – profesor E. F. K. Koerner ustanowił Fundusz Naukowo-Badawczy im. Theodora Koernera, co pozwoliło na przyznanie dotychczas 22 grantów.