Rok Jubileuszy UMK
Solidarni z Ukrainą - ми з Вами

prof. Bohdan Paczyński

Prof. dr hab. Bohdan Paczyński - sześćdziesiąty drugi Doktor Honoris Causa UMK - jest jednym z najwybitniejszych żyjących astrofizyków, profesorem Uniwersytetu w Princeton. Urodził się 8 lutego 1940 r. w Wilnie. Studia astronomiczne ukończył w 1962 r. na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie w 1967 r. uzyskał stopień docenta. W wieku 34 lat został profesorem, a dwa lata później członkiem Polskiej Akademii Nauk jako najmłodszy naukowiec w dziejach tego gremium. Na początku lat 80-tych, po wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego osiadł w USA na Uniwersytecie w Princeton, z którym pozostaje związany do dziś. Prof. Paczyński zajmuje się soczewkowaniem grawitacyjnym, błyskami gamma i poszukiwaniem ciemnej materii. Jest laureatem licznych nagród, m.in. Medalu Smoluchowskiego, Medalu Eddingtona, Medalu Henry"ego Drapera i Złotego Medalu Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego w Londynie. W tym roku prof. Paczyński otrzymał najwyższe wyróżnienie Amerykańskiego Towarzystwa Astronomicznego - Henry Norris Russell Lectureship. Wyróżnienie to jest przyznawane za życiowy dorobek w dziedzinie astronomii.

Lista zaszczytów i wyróżnień obejmuje kilkadziesiąt pozycji.

Światowe uznanie już w latach 60-tych przyniosły mu prace poświęcone teorii ewolucji gwiazd należących do ciasnych układów podwójnych. Był jednym z pionierów stosujących metody numeryczne do modelowania ewolucji gwiazd. W latach siedemdziesiątych stał się światowym liderem teorii ewolucji gwiazd. Dzięki jego pracom wiadomo jaka jest droga życiowa gwiazdy i jakie są powiązania między jej masą początkową i jej postacią końcową.

W latach osiemdziesiątych poświęcił się pracom nad zrozumieniem natury błysków promieniowania gamma - najbardziej tajemniczych i wysokoenergetycznych zjawisk w kosmosie - oraz zagadnieniom soczewek grawitacyjnych.

Na podstawie idei prof. Paczyńskiego, jego współpracownicy, astronomowie z Obserwatorium Warszawskiego, zbudowali specjalny teleskop w Chile i pod kierownictwem Profesora uruchomili w 1992 r. projekt badawczy OGLE (The Optical Gravitational Lensing Experiment), mający na celu wykrywanie i obserwację zjawisk mikrosoczewkowania grawitacyjnego. Polscy astronomowie z OGLE uczestniczyli w niedawnym doniosłym odkryciu małomasywnej planety, dokonanym przy pomocy mikrosoczewkowania. Obecnie projektem kieruje prof. Andrzej Udalski.

Profesor Paczyński zawsze starał się pomagać polskim naukowcom. Dzięki niemu w najlepszych ośrodkach astronomicznych na świecie - m.in. w Bostonie, Oxfordzie, Cambridge, Princeton - mogło pracować wielu polskich astronomów i fizyków z Warszawy, Torunia, Krakowa i Wrocławia. Wielu z nich stało się znanymi w świecie specjalistami. W trudnych dla nauki polskiej latach osiemdziesiątych wspierał polskie ośrodki naukowe materialnie kupując czasopisma i komputery - astronomowie toruńscy zawdzięczają mu m.in. wsparcie aparaturowe budującej się radioastronomii, pierwszy w Toruniu komputer PC, pierwszą astronomiczną kamerę CCD i program badawczy masowej fotometrii gwiazdowej. Jednak największe korzyści astronomia czerpie z faktu, że profesor Bohdan Paczyński tworzy i propaguje wiedzę astronomiczną na najwyższym światowym poziomie. Wyniki jego badań wypełniają treścią wykłady dla studentów astronomii i fizyki na wszystkich kontynentach od wielu już lat.