Rok Jubileuszy UMK
Solidarni z Ukrainą - ми з Вами

prof. Barbara Skarga

Profesor Barbara Skarga urodziła się 25 października 1919 r. w Warszawie. Studiowała filozofię na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Będąc uczestnikiem tajnego nauczania, zaliczyła wszystkie seminaria i "podziemne" egzaminy, m. in. u takich wileńskich, a później toruńskich, uczonych jak Henryk Elzenberg, Tadeusz Czeżowski, Stefan Srebrny, Konrad Górski. Równocześnie brała czynny udział w podziemnym szkolnictwie średnim w Wilnie. W czasie wojny była żołnierzem Armii Krajowej. Pełniła odpowiedzialne funkcje w Okręgu Wileńskim, uczestnicząc w organizowaniu i prowadzeniu łączności konspiracyjnej. Aresztowana w 1944 r., spędziła 10 lat w radzieckich łagrach i na zsyłce. W 1995 r. za tę samą działalność w AK, jak również późniejsze zasługi dla polskiej kultury, została uhonorowana Orderem Orła Białego.

Po powrocie do kraju ukończyła studia filozoficzne na Uniwersytecie Warszawskim, ale mimo dobrego magisterium (1957), jak również ogromnej chęci nauczania, nie dane jej było pozostać na uczelni. Podjęła więc pracę w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk. W roku 1961 obroniła doktorat, habilitację uzyskała sześć lat później, zaś tytuł profesora zwyczajnego - w 1988 r. Prowadziła bogatą działalność dydaktyczną; wypromowała wielu pracowników nauki, znakomitych uczonych młodszej generacji. Wykładała w różnych ośrodkach akademickich, od 1970 r. nieprzerwanie prowadzi seminarium filozoficzne w IFiS PAN.

Znana jest pełna poświęcenia praca Barbary Skargi w wielu stowarzyszeniach i instytucjach naukowych. Była członkiem Towarzystwa Kursów Naukowych, prowadziła niezależną Kasę Stypendialną. Jest członkiem-założycielem i aktywnym działaczem Towarzystwa Krzewienia i Rozwoju Nauki, członkiem-korespondentem PAU. W roku 1980 została wybrana przewodniczącą Komitetu Nauk Filozoficznych PAN.

Barbara Skarga posiada wielkie zasługi wydawnicze. Z jej inicjatywy i pod jej redakcją ukazało się 5 tomów "Przewodnika po literaturze filozoficznej XX wieku", któremu przyznano nagrodę Literatury na świecie za rok 1997. Jest redaktorem naczelnym pisma "Etyka". W kręgu jej zainteresowań jako historyka filozofii, w początkowym okresie jej twórczości naukowej (a więc w połowie lat 60.), znajdował się pozytywizm, zarówno polski, jak i francuski. Z czasem jej obszar poszukiwań filozoficznych poszerzył się (metafizyka) i uległ przesunięciu do okresu bliższego teraźniejszości. Rozum i racjonalność pozostały tematem centralnym dociekań naukowych prof. Barbary Skargi. Barbara Skarga napisała m. in.: "Narodziny pozytywizmu polskiego 1831-1864", "Comte", "Kłopoty intelektu. Między Comte'em a Bergsonem","Granice historyczności" (przetłumaczona na język francuski), "Tożsamość i różnica" (nagroda im. Jana Długosza, 1997 r.). Lata więzienia i gułagów opisała w "Po wyzwoleniu...(1944-1956)". W ostatnich dniach ukazały sięjej eseje "O filozofię bać się nie musimy".