Fizyk z nagrodą PAN
2019-11-28
Dr inż. Mateusz Borkowski z Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej otrzymał nagrodę naukową im. Stefana Pieńkowskiego Polskiej Akademii Nauk. Nagroda przyznawana jest corocznie przez Wydział IIII PAN za znaczące osiągnięcia naukowe w dziedzinie fizyki.
Naukowiec z Instytutu Fizyki otrzymał nagrodę Wydziału III Nauk Ścisłych i Nauk o Ziemi PAN za "Teoretyczną propozycję pierwszego na świecie optycznego zegara molekularnego opartego o ultrazimne molekuły w sieciach optycznych". Artykuł na temat stworzenia takiego zegara został opublikowany na łamach prestiżowego czasopisma naukowego "Physical Review Letters" w 2018 roku. Naukowiec przedstawia w nim tok postępowania w tworzeniu takiego urządzenia. Zegar umożliwiałby pomiary pozycji przejść molekularnych na niespotykanym dotychczas poziomie dokładności - potencjalnie poniżej 1 Hz, co pozwoliłoby na m.in. poszukiwania nowych oddziaływań fundamentalnych (tzw. „piątej siły”, czyli innych niż znane nam oddziaływania grawitacyjne, elektromagnetyczne oraz jądrowe słabe i silne) czy nawet detekcję obecności ciemnej materii poprzez wywoływane przez nią powolne oscylacje stałych fizycznych.
Uroczystość wręczenia nagród odbędzie się 11 grudnia 2019 r. w Sali Lustrzanej Pałacu Staszica przy ul. Nowy Świat 72 w Warszawie.
Mateusz Borkowski urodził się w 1987 r. Jest adiunktem w Instytucie Fizyki UMK. W 2005 r. ukończył ZS UMK Gimnazjum i Liceum Akademickie, w 2010 r. studia magisterskie na UMK na kierunku fizyka techniczna (specjalność: informatyka stosowana) i otrzymał tytuł Najlepszego Absolwenta UMK w roku akademickim 2009/2010. W trakcie studiów był dwukrotnie laureatem Stypendiów Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Za swoją pracę magisterską dotyczącą „Optycznej kontroli oddziaływań międzyatomowych w ultrazimnym iterbie", napisaną pod kierunkiem prof. Romana Ciuryło, otrzymał w 2011 r. nagrodę Polskiego Towarzystwa Fizycznego. W 2012 r. był na stypendium Japan Society for the Promotion of Science na Uniwersytecie w Kioto, prowadził badania w grupie prof. Yoshiro Takahashiego. Doktorat uzyskał na UMK w 2015 r. W latach 2007-2008 uczestniczył w badaniach grupy doświadczalnej prof. Erlinga Riisa na University of Strathclyde w Glasgow. Brał udział w budowie pułapki magneto-optycznej dla atomów wapnia. Po powrocie do Polski współpracował z dr. hab. Romanem Ciuryło, prof. UMK na polu optycznych rezonansów Feshbacha.
1 marca 2018 r. rozpoczął pracę w grupie dr. hab. Piotra Żuchowskiego, prof. UMK, gdzie zajmuje się kontrolą ultrazimnych reakcji chemicznych na poziomie kwantowym. Jednocześnie zaangażowany jest w prace grupy dr. hab. Michała Zawady, prof. UMK zmierzające do konstrukcji tzw. aktywnego optycznego zegara atomowego.Dr inż. Mateusz Borkowski jest także członkiem zespołu "TASQ Force" w ramach Toruńskiego Centrum Doskonałości "Astrofizyka i astrochemia", która pracuje nad dynamicznie rozwijającym się obszarem wiedzy astrochemicznej.
Poza działalnością naukową dr inż. M. Borkowski interesuje się realizacją dźwięku i produkcją muzyczną.